Alles over koffievariëteiten

Heb je ooit echt stilgestaan bij wat er in je kopje koffie zit? Neem eens een moment om het pak koffie uit je keukenkastje erbij te pakken en de verpakking te bekijken. Zie je ergens de woorden Arabica of Robusta staan? Het zijn namen die je misschien vaag bekend voorkomen, maar weet je wat ze eigenlijk betekenen? Coffee Goddess neemt je mee naar het hart van de koffiewereld: de koffiegordel. Dit is de regio waar koffieplanten floreren en waar de verschillende variëteiten ontstaan die jouw ochtendritueel zo speciaal maken. Tijd om te ontdekken wat deze koffievariëteiten zo bijzonder maakt!

Wat zijn koffievariëteiten precies?

Koffie is veel meer dan zomaar een drankje. Misschien weet je al dat koffiebonen eigenlijk zaden zijn, verstopt in de bessen van koffieplanten. Wat minder bekend is, is dat deze planten met hun officiële naam ‘Coffea’ worden aangeduid. Verrassend genoeg zijn er meer dan 124 soorten binnen het plantengeslacht Coffea! Als je door de koffiegordel zou reizen, het gebied waar koffieplanten groeien, kom je een enorme diversiteit aan soorten tegen. Toch zijn er drie die eruit springen: Coffea Arabica, Coffea Canephora (beter bekend als Robusta) en Coffea Liberica. Van deze drie domineren Arabica en Robusta de wereldwijde koffieproductie en vormen ze de basis van je dagelijkse kopje.

Wat zijn de meest voorkomende koffievariëteiten?

Arabica en Robusta zijn zonder twijfel de sterren van de koffiewereld. Dit zijn de variëteiten die wereldwijd het vaakst in je kopje belanden. Andere soorten koffie? Die zijn vaak te bitter of simpelweg niet geschikt voor consumptie. Daarom zul je in de winkel vrijwel altijd Arabica of Robusta aantreffen. Vergelijken we deze twee, dan is Arabica duidelijk de koploper: maar liefst 70% van de wereldwijd geproduceerde koffie bestaat uit Arabica. Robusta vult de resterende 30% van de koffiemarkt en heeft met zijn krachtige, pittige smaak een eigen publiek weten te veroveren.

En de Coffea Liberica dan?

Misschien ken je de Arabica en Robusta als de populairste koffievariëteiten, maar wist je dat er ook nog een derde soort is? Slechts 1% van de wereldwijde koffieproductie is afkomstig van de Coffea Liberica. Deze plant vindt zijn oorsprong in Liberia en Oeganda, maar wordt tegenwoordig voornamelijk verbouwd in landen als Maleisië, West-Afrika en Guyana. Ondanks zijn unieke smaakprofiel, heeft de Liberica niet dezelfde faam bereikt als de Arabica en Robusta. De reden? De kwaliteit van de bonen laat vaak te wensen over, en de opbrengst van de planten is relatief laag. Bovendien wordt de Liberica nauwelijks geëxporteerd, waardoor je deze koffievariëteit in veel landen – waaronder Nederland – vrijwel niet zult tegenkomen.

Overigens is er recent een hernieuwde interesse in Liberica vanuit nichemarkten en specialty coffee-zaken. Vooral in Zuidoost-Azië begint men de zeldzaamheid en het unieke karakter van deze variëteit meer te waarderen. Wie weet komt er in de toekomst meer aandacht voor deze underdog van de koffiewereld!

Profielen van de Arabica en Robusta

Met meer dan 124 verschillende koffievariëteiten zou het een enorme klus zijn om ze allemaal te bespreken – dat zou je leestijd tot morgenochtend rekken. Daarom richten we ons op de twee zwaargewichten van de koffiewereld: Coffea Arabica en Coffea Robusta. Deze soorten domineren niet alleen de wereldwijde koffieproductie, maar zijn ook de absolute favorieten als het gaat om smaak en geschiktheid voor consumptie. Tijd om deze iconische koffiesoorten van dichterbij te bekijken!

Alles over de Arabica

Smaak

Zoals je inmiddels weet, is Arabica goed voor maar liefst 70% van de wereldwijde koffieproductie – en dat komt niet zomaar. De smaak van Arabica is simpelweg veel geliefder dan die van Robusta. Arabica heeft een zachte, zoete smaak die vaak wordt omschreven als complex, genuanceerd en levendig. Het is een verfijnde smaak, in tegenstelling tot de meer krachtige en bittere tonen van Robusta.

De Arabicaplant

De Arabicaplant gedijt het beste in warme, vochtige klimaten – perfect dus voor de koffiegordel, het gebied rondom de evenaar. Hier, op grote hoogtes van gemiddeld 1500 meter, groeit de Arabica het beste. Dit betekent dat je flink wat bergopwaarts moet reizen als je de plant in het wild wilt zien. Je vindt de Arabica vooral in Zuid-Amerikaanse landen zoals Brazilië en Colombia, maar ook in Afrikaanse landen als Ethiopië en Kenia.

Vorm

Arabica-bonen zijn relatief groot en ovaal van vorm, met een diepe nerf in het midden. In vergelijking met Robusta-bonen zijn ze wat groter, wat bijdraagt aan de delicate, complexe smaak die we zo waarderen.

Populariteit

Arabica is dus niet voor niets zo populair. De combinatie van zoetheid, mildheid en de hoge zuurgraad maakt het tot een perfecte keuze voor een gebalanceerd kopje koffie. Deze balans tussen de milde en de scherpe, fruitige tonen maakt Arabica favoriet bij koffieliefhebbers wereldwijd. Of je nu houdt van een zachte espresso of een verfijnde filterkoffie, Arabica is de go-to keuze voor de meeste koffiedrinkers.

Alles over de Robusta

Smaak

De smaak van Robusta is allesbehalve subtiel. Het is een sterke, bittere smaak die je echt moet kunnen waarderen – sommigen vergelijken de geur en smaak zelfs met verbrand rubber. Deze uitgesproken bitterheid zorgt ervoor dat je Robusta zelden als single origin zult tegenkomen. Je ziet Robusta vaak terug in blends, meestal gecombineerd met Arabica, om de balans in de smaak te verbeteren.

De Robustaplant

Net als de Arabicaplant groeit de Robustaplant ook in de koffiegordel, maar er is een duidelijk verschil. Waar Arabica de voorkeur geeft aan hoge hoogtes, gedijt Robusta juist beter op lagere altitudes. Dit lage niveau brengt wel een nadeel met zich mee: het trekt meer ongedierte aan. De Robusta plant heeft zich hiertegen gewapend door meer cafeïne aan te maken – vandaar dat Robusta twee keer zoveel cafeïne bevat als Arabica. Je vindt de Robustaplant voornamelijk in Vietnam, Oeganda, Thailand en delen van India.

Vorm

Robustabonen zijn relatief klein en hebben een ronde vorm. Als je ze naast een Arabicaboon legt, zul je merken dat de Robustaboon kleiner en ronder is dan zijn grotere tegenhanger.

Populariteit

Een koffie die naar verbrand rubber smaakt, klinkt misschien niet als de meest populaire keuze, maar toch heeft Robusta zijn plek in de markt weten te veroveren. De reden? Het is goedkoop en makkelijk te produceren, vooral omdat de plant weinig eisen stelt aan de teeltomstandigheden. Dit maakt Robusta aantrekkelijk voor veel bedrijven. Bovendien komt Robusta vaak voor in oploskoffies en koffie uit automaten, waar de bittere smaak juist goed tot zijn recht komt. Dus de volgende keer je koffie uit de automaat haalt, kun je ervan uitgaan dat Robusta vaak een belangrijke rol speelt!